'VENERA U KRZNU' Polanski je lijepoj supruzi priuštio sado-mazo ulogu

Među filmskim klasicima postoje oni koji nikad ne adaptiraju literarne predloške, a postoje oni - poput Kubricka, Kurosawe ili Pasolinija - kojima su ključni filmovi mahom adaptacije književnosti. No, i kada adaptiraju književnost, važni filmski režiseri adaptiraju prozu, a gotovo nikad kazališne komade.

Adaptiranje kazališnih tekstova u filmskoj se praksi obično smatra - lošom idejom. Kazališni tekstovi najčešće su jako pričljivi, skučeno svedeni na jedan prostor, filmovi po njima obično robuju scenskom dijalogu, pa znatan dio režisera zato izbjegava filmske verzije kazališnih hitova. No, postoje i iznimke. Jedna od iznimki bio je Hitchcock. Druga je Roman Polanski.

Redatelj “Noža u vodi” i “Tesse” posljednjih je godina postao svojevrsni specijalist za adaptacije inteligentnih i poticajnih kazališnih hitova. Tog posla Polanski se prvi put latio još 1994. kad je filmovao čileanski tekst “Smrt i djevojka” Ariela Dorfmana. 2011. Polanski je režirao holivudsku verziju francuske komedije “Bog masakra” Yasmine Reze pod naslovom “Rampage”, koja je primljena vrlo dobro, pa je vjerojatno i to bio poticaj Polanskom da pokuša podgrijati formulu. Uostalom, režiseru koji je prevalio 80. rođendan kao što je Polanski sasvim je sigurno jednostavnije snimati film s par glumaca u sobi, nego se zlopatiti sa skupim, kompliciranim setovima i masovkama. Tako je i Polanski stvar sveo na minimum. U ovom slučaju - slučaju “Venere u krznu” - taj minimum je doista minimalan: dvoje glumaca i jedan jedini prostor.

U “Veneri u krznu” Polanski se prihvatio istoimenog brodvejskog hit-teksta američkog dramatičara Davida Ivesa. Junak i teksta, a i filma, kazališni je režiser Thomas Novacek ( Matthie Amalric) koji u kazalištu priprema scensku verziju “Venere u krznu”, kontroverznog 19-stoljetnog romana Leopolda von Sacher-Masocha, romana koji je prvi literarno opisao mazohizam. Potkraj noćne audicije, na vrata teatra bane Vanda Jourdain ( Emmanuelle Seigner), glumica prostačkog izgleda i govora koja odiše neobrazovanošću i govori teškim slangom. Novachek je isprva misli odmah otjerati, no na koncu je pristaje testirati i doživi zaprepaštenje: prostakuša je ne samo perfektno pripremila tekst, nego se na sceni lako preobrazila u Vandu von Dunajev, austrijsku aristokratkinju i dominatoricu koja sadistički kinji junaka romana. Režiser i glumica tijekom kišne noći uvježbavaju Sacher-Masochove prizore, a kako proba teče, briše se granica između onog što se zbiva Sacher-Masochovim likovima i njima samima.

Središnja zvijezda “Venere u krznu” je Emmanuelle Seigner, supruga Polanskog, lijepa ali pomalo kruta glumica kojoj do sada ni jedna filmska uloga nije bila odista za pamćenje. Polanski je životnoj supružnici očito htio priuštiti “njen” film, i uspio: Seigner je u “Veneri” izvrsna, lako skače iz slanga u standard i mijenja registre, a pokazuje se i kao solidna komičarka. Amalric je - pak - uobičajeno briljantan.

“Rampage” je bio ambiciozan film koji se bavio krhkim fundamentima onog što smatramo civiliziranim društvom. “Venera” nema te ambicije. Riječ je o šarmantnoj stilskoj vježbi koja se vrti oko bravure dvoje glumaca.